Startseite  Fortuna   Gesellschaft  Lokaldichter Franz Schauf  Schauffs Erzählungen 2

Die Bergmannskapell

Die Bergmannskapell

von Franz Schauf geb. 23.10.1922 in Fortuna

geschrieben 1976/77

Als ich em ierste Lierjor wor, kom eines Ovens menge äldeste Broder, osse Tünn, ze oss un säd:“Fränz häss de keen Loss bei dr Bergmannskapell metzemaache? – Die söke Nachwuchs. Wenn de e paar Joor fleißig übe de metmache ´un dr nevebei ene nette Jrosche verdeene, - Natürlich darrfes de bei demm musikmaache nt zu suffe aanfange. – Luer ens Hennböhls Fritz un Heinens Franz, die han sich van dem Jeld e fein Hüüßje jebaut!“

Dat letzte Arjument wor natürlich dat richtige für meng Mamm, doe wor direkt Feuer un Flamm:“ Ja“ sät se „Du ärbeids suwisu schon bei der Rheinische un kanns später enns als Elektiker un nevebei als Musikant besser dostonn, als mir ärme Schlucker dat dunn.“ - - Do hann ichmet menge 14 Joor noch kenne Senn für jehat, äver Musik maache dat wör schon jet für mich!

Dä Kapellmeister vun dr Bergmannskapell, Orths Hein uss Glessen, dät mich freundlich empfange un üverjov mir en aal Trööt un e Noteheff, un dann jing et loss.. Jede Woch mot ich eimol zo imm kumme. Emm Summer benn ich met emm Rad quer durch de Bösch no Glesse jefaare un em Winter koom hä en stund iher zr Prob vun dr Kapell. – Als hä soog dat ich interesse hat moot mr Bapp en eije Trööt kaufe. – 235 Mark hat die jekoss! - - En Ihrefeld opp dr Venlostroß, beim Meister Monk, hadde mr se jehollt. – Bapp säät:“ Mein Jott su vill Jeld! – Dä Klein däkoss oss jo mieh wie die anger 8 zesamme!“

Jetz däd et iers richtig Spass maache. Jede Nommedag hann ich 2-3 Stund de Tonleiter eropp un erunger jebloose, wie dr Sackepeter vu Trompingen. Wenn ich ens net jeüb hann sin de Lök vun dr Noobeschaff jekumme un han Mamm jefrog ob ichkrank benn. Die hadde sich at esu aan dä Radau jewent!

Et wor e mächtig stolz jeföl met su enem Tröteköfferche durch et Dörp ze trecke. Ich han immer jedaat, alle Lök däten sich no mir ömdrie! – Su ähnlich muß et alle Fraulük jon wenn see neu Kleed aanhann! –

Endlich wor et esu wek! Ich durf offiziell en dr Kapell medspille. Befür et losjing krät ich en Bergmannsuniform verpass. – Äver sun klein hadden se nit. „Ach“, säät dä Henneböhl „du kries Klaasens Pitterche sen aal, dä ess och nit vill grösser als du.“

Dat wor jo richtig, äver Pitterche wor deck un ich wo renn Fleeg vun knapp 90 Pund. „Mein Jott,“ säät ming Mamm,“ e Jlöck dat dr Helm dir pass suns hät ich dr dä ooch noch enger maache müsse.“

Eines Morgens kom Henneböls Fritz un säd:“ Morgen Medag ½ 1 fare mir zo einer Beerdigung no Quaderod!“ Na wenn ichdat jeahnthät opp wat ich mich do enjelosse had. - - Zeirs jing alles janz jot! – Dä Dude wor ene aale Rentner dä mr jaanet kannte. – Als mr für däm offene Grav stande wurt et mir at e bitzje mulmig ömm de Magejegend. Dann finge mr aan ze spille, - - ene Choral. - - Beim ierste Ton fing die janze Verwandschaf wie opp Kommando an ze kriesche. Die een Frau hät sich aajestellt als wenn se jedem Moment en et Jraav springe wut. Janz laut han se all jeschluchz.- Do wor et mit mir vorbei. Ich han jekreesche dat mir die decke Träne üver de Backe leefe, keine Ton komm i uss menger Tröt erus, ich wor fix un fädig. Ich hat mich noch nit janz beruhig als mir vumm Kirchhoff eraffjinge. - - Opp eimool säd Schoofs Mattes, dr Tenorhornbläser „,Alte Kamaraden“, un schon jing et los em flotte Marschtempo eren en de nächste Weetschaff.

Mein Jott hätt die janze Najaasch jesoffe!Zeirst wor die Frau blau vun där ich jedaat hat dat se en et Jraav spring! - - - Ich verstund die Welt net mih. - - -

E paar Monad später, et wor meden em strengste Winter 1940/41, hat ene Bandwärter opp dr Arbed ene Häzschlag jekräge. – Die janze Formalitäte haden jet länger jedurt wie et suns üblich es un su etwa no einer Woch süt en Flieste dat Begräbnis sin. Als mr morgens met enem Bus losfare wudde, soh ich dat dr Leichenwagen med em Sarg perat stond un med oss zesamme fare wut. – Un su koom et och!Vür oss fuhr dä Leichewage un mir em Buss zesamme med ca. 10 Grubekumpels em volle Bergmannsornat med Steiger Nieß als Aanführer. – Mein Jott, wor dat kalt! Mindestens -15° und ä Wind peff durch dä Bus als wenn jakenn Schiefe drenn wöre. – Die Beerdigung sütt ömm 11:00 Uhr aanfange, mr woore fröh jenog jefaare un ahnte nix schlemmes. – Als mr henger Overossem koome, direkt henger em Jugendheim, wo reechs vun dr Stroß hujelig Jelände ess, hatt dr Wind de janze Stroß med Schneeewehe bis 1 ½ m zojepackt!

Mr mooten all eruss un deue, suns hädden mir dä Buss jaanet jedriet jekräge. Mem Leichewaage hadde nr noch mieh Jedööns, dä sos bis an de Achse fass!

“Mr faare üver Niederossem – Rheydt no Büß dörp, do ess et flach und ä Schnee bliv net lie“, sääd dr Schafför. Et jing janz jot bis ene Kilometer für Büßdörp, do wor die Stroß dann jenau so wi opp dr nager Sik! Enzwesche wor et at 11 Uhr jewoode. Mir stunde öm dä Bus eröm un biberten. – Opp eimol säät Köthes Hubäth, osse Paukeschläger:“Jetz kütt dä Pastur en ett Hus un de Leich ess net do!“. Dat koom esu drüsch ernst dat allesaan ze laache fing. – Et „Eis“ wor jebroche, die jot Stimmung widder do! Nu konnt oss opp eimol nix mi oppräge un mr wore widder Zoversichtlich. Als mr keine andere Wäg soche es dr Fahrer met em liere Bus quer üver de Acker jefahre und r Leichewage dä huppelte hengerher. - Wenn die janze Anjelegenheit och verdammt Äns wor, mir han an däm Vürmeddag vill jelaach! Die 20 Klütewichser woren janz schön in Fahrtt jekomme un däte sich no nix mi sehne als no ennem jode Schnaps zom oppwärme. –

Endlich , öm 10 vür 12 koome mr aan! - - Kei Minsch vür em Hus!!:“ Enä“ säät die Witwe;“ Dr. Här Paster un de Verwandschaff sin at lang no Heem jejange, wä süt dan he en dä Kält opp üch su lang waade!“ - - Ja wä südd en dä Kält waade?“ - - Natürlich nur mir Jecke! - - Öm ¼ vür 1 koom endlich dä Pastur! Dä woor jo janz schön in enn Fahrt, dä woor bestimmp öm se Meddagsschlöfje jebrat wuude. - - Dat jing alles Hoppla mach Flöck un en Zeck van 5 Minutte wore mr at opp em Kirchhoff! - - Mir sinn janett drzo jekumme ongerwäjens enne Choral ze blose do wore mr at do. Oss konnt dat jo och Rääch sin, mir stonde amm längste en dr Kält unn wore richtig stief jefroore. - -

Äver et woore noch mih Üverraschunge am Lager für dä Dag. Als mir vürm Jrav aafenge ze blose, do maat dä Bass brumm – brumm, un Hubäät schlog jefohlvoll opp sen Trum, . . . äver dat wor och alles. – Et Tenorhorn, de Waldhörner, et Flügelhorn un de Trompete woren enjefrore! - - - Nix ze maache – die woore zo!

Däm Pastur scheen dat janet unjelääge ze kumme. Kenn 10 Minutte hat dat janze jeduurt, do Stund mr widder opp dr Stroß.

Enä – Sue Bejräbnis hat noch keiner vun dä aale Musikante metjemaat!! Dat dat janze Spell esu flök jing wor jo noch ze verzeihe, äver dat och jaakein Verwandschaff do wor, dat mer alleen opp dr Stroß an dö Kält stunde unk ei Minsch met oss jemeinsam et Fell versuffe wutt, dat wor ze vill!!

Ävver wozo hadde mr dann dä Steiger Nieß metjenomme! – Renn en die nächste Kneip. - - Uss zwanzig verfroorene, raue Kehle koom nur e Wood, - Schnaps. - - - „Eine Lage Schnaps un eine Lage Kaffee“ gröhlte dä Nieß, kaum dat mr en dr Dür woore. Henger dr Thek stund en aal Blindschleich die säät:“ Mir hann keine Schnaps un mir han och keine Kaffee, bei üch hät ett sich woll noch net erömjesproche dat Kreech ess?“ - - Scheiß“ dat wor dat einstimmige Kommentar opp dä eindeutige Rausschmiß!

Ja en Fließte do wor de Bergmannskapell eben keine Begriff. Dat wor e Buure Dörp. Die Buure finge at aan ze hamstere un wudden ihre Schnaps allein suffe. –

En Büsdörp jingg et oss jenau esu, och do han mr verjeblich aajeklopp. - -Als mir kooz für Niederooßem woore sääd Schoofs Mathes:“Jonge ich ha nett. Hück könnt ihr all öm söns fresse un suffe bis üch dr Nabel jlänz. – Hamachers Hein wird hück 60 Joor. - - Jetzdun mir esu als wenn mir extra deswäge no Niederooßem kööme ömm imm e Ständche ze bränge, ich saage üch dä wierd net widder!“ ------ Uns u han mr et och jemaat. – Die Tröte woore em Bus widder oppjetaut un mir hadden oss e bitzje oppjewärmt. 300 Meter für Hamachers Hein senger Weetschaff sin mr eraus. Dä Steiger Nieß hät senge Säbel blank jetrocke un dann sin mr met voller Lautstärke unger ossem traditionelle „Glück auf“ bei Hein für de Dür jetrocke!

Em Handömdrie wor dat halve Dörp zesammejelaufe. – Dä aale Hein stund met jrusse Auge met senger Frau en dr Dür un sät en einer Tur:“ Enä esun Freud – Enä esun Ihr!“ - - -

Wat süt ich üch noch vill verzälle? – Et wor alles do!! Schaps, Kaffee, Wing, jenoch ze esse un alles wat dat Häz vun enem durchjefrorene Musikant bejehren kann. –

Ovends öm ½ 10 hätt Henneböhls Fritz mich 18 jörig Pööschje blau wie e Veilche, bei Mamm avjeliffert! :“Dat sage ich üch Hä Hennböhl?“ säät ming Mamm, „kütt dä nochenns besoffe heim, haue ich ohne Erbarme die Tröt kurz un klein.

Ich jläuve, dat hät se verdammp Äns jemeint!

Ende