Startseite  Fortuna   Gesellschaft  Lokaldichter Franz Schauf  Oss Platt - 2. Version

Oss Platt - 2. Version

vermutlich

von Franz Schauf geb. 23.10.1922 in Fortuna

geschrieben 1976/77

Bei oss wierd natürlich nur Platt jekallt. Meng Mamm hät immer jesaat:“Wä Hochdeutsch kallt hät ene Splien oder et es ene Pimmok“. E paar Ausnahme han mr jo zojelosse, de Liere, de Pastur äver dann wor et och att Schluß.

Oss Platt es däm Kölsche su noo verwant wie Fortuna bei Kölle litt. - - (Lufflinie 20 km.)

Dat hätt äver nix domet ze dunn dat mir doch für die Kölsche Boore wore. - - - Eja domols wor et jo no Kölle zemlich wek. Do hät noch keiner vun de Ärbeitslök aan e eige Auto jedaat. Wenn et hu koom wor en Ussnahmefäll e Motorrad dren. Mem Zoch üver Horrem oder üver Rommerskiche wor jo immer en klein Weltreis. Als dann später dä Bischoff die Omnibusse enjesatz hät do ess jo Kölle e janz stöck nöher jeröck. De Minsche sinn jo kaum uss irem Dörp erausjekumme. Et woor ja kee Wunder datt en jedem Dörp e paa Wood angers jekallt wuede.

En Overossem wierd et r jerollt, äver widder janz angersch wie en Freichem, die Berschemme Schaaffäje die jovve sich jo vill Möh möchlichs noo an et Kölsch eraan ze kumme, en bebbe do fenge se schon baal aan ze senge wie en dr Jülicher un Ööscher Eck. – Für oss woo dat jo fein, wenn ene koom broot dä bloß seng Schnüss oppzedun un dann wuss mr schon wo dä drheem woo.

Oss Platt hätt jo och janz besundere Feinheite en dr Usssproch! Am beste litt sich dat aan ossem aale Kernspruch – Leck mich am Aasch – demonstriere!

Je noo Betonung kann dat jleichbedeutend sin met:

- wat de nit sääs –

- Au!

- enä dat trau ich mr net –

- bess doo ene Jauner!

un jans selden - e Schempwood.

Dat kann natürlich och Ärger jeffe wenn mr met Blauköpp ze dunn hät oder med angerem Jesöcks dat kee Platt versteht. - -

Em Kraffwerk ze Fortuna joof et och ene Meister dä irjendwo uss Deutschland stammde un met ossem Platt opp Kreegsfoos stund. Dä koom eines Daags furchbar oppjeräg zom lange Ermert, wat dr. Direktor woor, jerannt. -:“Herr Direktor! Herr Direktor! Der Anton Schmitz hat zu mir „Leck mich am Aasch gesagt“ - - „Ich verlange fristlose Entlassung!“

Dä lange Ermert, ene echte Rheinländer, hätt jelaach dat imm de Träne üver et Jeseech jeloove sin. - - Als hä sich endlich beruhigt hat säät hä:“ Aber mein Lieber wie können Sie sich nur so aufregen. –Wie lange müssen sie denn noch im Rheinland sein um zu begreifen, dass Leck micham Aasch kein Schimpfwort sondern lediglich ein rheinischer Kraftausdruck ist!“ Sujet konnt natürlich enem zojereiste passieren äver die Fortunese selv wusste natürlich janz jenau wie dat jemeint woor wenn dä Ausspruch feel.- Bei Arnolds opp emm Hoff do wunde och der zweitäste Sonn, Wienand met senger Familisch. Eines Dags hat Wienands Frau met ihrer jongen Schwägerin Thekla Krach jekräge. Dat flotte jonge Deng wor en sengem Temperament un dä Raag net wählerisch met senge Uusdrück. - -

Dä aale Buur kütt üver de Hoff do sieht hä opp eimool Thekla öm dr Eck flitze. - - - „Nanu“ sät hä zo sich, do kütt och schon Wielands Frau en einer Kajäär de Treppe raff jesauss.:“Wat es he loss“, röf dä Aal.:“Thekla, dat Luder hät Leck mich am Aasch zo mir jesaat“, kütt ett zoröck. - :“Ja wöröm lööfs de dann do esu? Dat hät doch bestimmt noch Zik bis hück Oovend!“ säät dä Aal koppschödelnd un laach sich en et Füüßje! - - -

Eja - - su fein es dä Ongerscheed enn dr Usspröch bei oss dr Heim! - - - -

Et ess äver ooch e Beispell bekannt dat Einheimische ungerenander sich net verstonn kunnte. – Su öm 1914 wor Adolfs Drögela noch e klein Mädche. –Wä et net weiß däm sei jesaat, dat Drögella ene Sprachfehler hat un et däät ödentlich met dr Zong aastüsse. Eines Daags kütt et bei die aal Orths en dr Laade. :“Watt kriss du dan Drögela?“ froog die Orths ett - :“ E Nöllche wiet, e Nöllche watt unen Noppnool für tenoppe“, kütt die Antwood - - ??

„Wat kriss du ??“ frög die Aal noch ens. „E Nöllche wiet e Nölche wat tunen Noppnool füete noppe!“ kütt et wie uss dr Pistol jeschosse vun Drögela. Enzweche es Drögela zemlich oppjeräg un hät ene janz ruude Kopp jkrääge. - - - „Et deit mr jo leid Drögela“ säät die Orths, „ich verstonn dich net! Sprech doch ens e bitzje langsamer“. - - Äver Drögela wor empört et leef zr Dür un reef:“ Necke

Na asch scheele Orth hanne nooch chesaat, „ un fott woor et.

(Drögela wut: E Röllche wies Jaan un e Röllche schwaz Jaan un en Stoppnool für ze stoppe)

Ierlich jesaat et wor och em stelle osse Kummer dat mir met ossem Hochdügsch üverall oppfalle däte. Mr kunnt et noch su jot meine irjenwie fluppte dat immer drneffe.

Wat ene Blötsch dat wees un versteht jeder vernünftige Minsch, äver saat date ns opp Hochdügsch! Dat kann jo kenn Sau wesse! Ich künnt üech do noch vill verzälle wie off aanständige Lükk sich met däm verflixte Hochdügsch böamiert han. Et ess joch och schlemm wenn se für alles angere Wöd han wo oss Ussdrüök doch esu klor un verständlich sin. - -

Kappes, Schavur, Flönz, Botz, Schnüss, Bützjeene Schnapp maache, ene Fisternöll han, do Blatsch, do Zöbel, do Wäggemannche un Blootwoosch - - um nur e paar Wööd un Ussdröck ze nenne. Dat es doch alles hütste Kloorheet, en dä Sprooch es doch Musik dreen, dat zerjeet einem doch opp dr Zong. - - -

Als ich noch en dr Lier wor do jing Tietze Justav at opp d Braunkohle –Bergschull en Kölle. Justav hat für nix mi Schess als wie däm Fach Deutsch. En däm Fach mot hä düchtig knuffe! – Eines morjens als mir nom Abraum jinge dät hä:“ Fränz dun mr ene Jefalle. Opp dr Schul steht mr immer dr Schweeß opp de Stiern wenn ich Hochdügsch kalle süt! Wenn mr alleen sin künne mr doch Hochdügsch kalle.“ - - „Wat“ saage ich ?! „Äver dir ze leef künne mir et jo versööke“!

Un dann sin mr wegerjejange. Mir fenge widder wie jewöhnlisch aan ze flööte. Zeirs han mr dä Marsch – In die weite Welt – jeflöt, dann dr Florentiner Marsch, de Hohenfriedländer und r – Treue Husar un zweschendurch immer de Lockmarsch.

Wat denkt ihr wohl wie fein sich dat aajehurt hät. Justav hät jo e janz deel Joor bei de Knöpelchesjonge metjemaat un ich woor damals schon bei dr Bergmannskapell un han sujar en eigen Trööt jahat! Mir han avwechsend ens de ierste un de zweide Stemm jeflööt. - - - - -

Wat es? Opp mr Hochdügsch jekallt han? Öm Joddesheljewelle, mr broote oss nur aazelure dann konnte mir für laache nemi flööte noch vill winiger hochdügsch kalle!

Ende