Startseite  Fortuna   Gesellschaft  Lokaldichter Franz Schauf  Oss Noobeschaff

Oss Noobeschaff

von Franz Schauf geb. 23.10.1922 in Fortuna

geschrieben 1976/77

En Noobeschaff hät jeder. Et sei denn hä es Einsiedler! Äver en Fortuna jof et kein Einsiedler.

Met dr Noobeschaff es et esu wie Kölsch Hännesje gesaat hät „Et git sunn – un et gitt andere – un datt sin die mietste“.

Äver wulle mr janz Äns dodrüver kalle. Jeder hät die Noobeschaff die hä verdeent! Wä dat richtig aazefange wees kütt och met de Lük uss!!

Meng Mamm hat do ihr ege Rezept, die koom met jedem uss! Se wor ze jedem freundlich un es kenem de Dür enjeloofe un wat dat wichtigste wor se hät sich ni drzwesche jesteck wenn mir Pute ongerenanger Knis hadde! Wenn von oss einer heemkom un wor am kriesche säät Mann: „Bess stell ich well janix hüre! Du bess och net unschuldig, ich weeß wat ming Pute fürn gruße Fress han. –Vertragt üch!“

Dat wor doe letzde Instanz! Hück wesse mr all wie rääch se jehat hätt. Ja en dä Anjelegenheit kunnt Mamm och rabiat wäde. Oss Lies wor als Klein Mädche e janz schön Großmaul. Eines Dags hät ett widder opp dr Stross eröm jebröllt wie am Spieß obwoll Mamm at paa Mol jesaat hat, dat dr Noober Naatschicht hät! Als et absolut nit hüre wut, hät Mamm de Kleederböösch no imm jewurfe. Em selbe Moment hät sich Lies erömjedriet un kräät die Böösch jenau med dr Holzkant opp die Naas. Dat Naasebein wor jebrochen! Dä Katsch op dr Naas es hück noch ze sinn. Ja durch Mamm ihr Taktik woore die Fronte klar und bleffen et.

Als kleene Jong hatt ich immer menge Zoch ze Heinens. Dä aale Heine hät immer jän Quatsch met mir jemaat, oss Draud, watt met Heines Nelli en decke Freundschaf hat, hahat seng leeve Nut mich heemze krije. Kener kunt esu fein Hoppereiter met mir maache, wi dr aale Jottfrid! Zweschedurch dät hä mich och ens opp dr Schaaf setze un ich durf mich nit rühre!! Met einer Hand hät hä mich zom Köchefinster erus jehaale, an de Been jäge de Köche eck un alles sune Quatsch dä enem richtige Jong Spass maat. Die Heinens Mamm wor och jod. Die saat kee Wood wenn Jottfrid met mir am Kalvere wor. Äver frog nit wat loss wor, wenn Jottfrid senge Spezialtrick avschoß! Wenn mr oss richtig avjetob hadde un stell opp em Stohl soose reef hä opp eimol „Flöck Fränzje komm her! Au menge Fenger deet mr su wieh! Treck Jung, treek!“ Dobei hielt hä mir kleinen Dietz sengen gruße Zeigefinger für die Naas. Ich han dann met voller Kraff immer widder jän dodraan jetrocke denn ich wuss jo jenau wat koom! Su wi ich aan dä Fenger koom lees Jottfrid eene flege dat et nur su rummste!

Ich han jelaach, die Aal Heinens hät jeschank un Jottfrid sos en dr Eck un hätt jeflätsch.

Wenn ich hück su an Jottfrid denke, su muß ich saage häwor dä Typ eines Tagebaukumpels vum aale Schlag.

Fass 15 Joor hät hä met 39 andere Kumpels bem aale (Oderoll) em Abraum en dr „Hau-Ruck“-Kolonn jestande. Damols joof et noch ken Gleisrückmaschine em Tagebau! Die Baggerjleise un die Schmalspurjleise für der Fahrbetrieb wode van dr Hauruck-Kolonn met dr Brechstang geröckt!! Alle veezig Mann stonden en einer Reih opp dat Kommando „Hau“ wood die Brechstang unger dat Gleis gesteckt un bei „Ruck“ schmesse die kräftige sonnenverbrandte Männer dat Gleis ca. 10 bis 20 Zentimeter erüffer. Wenn ett schwere Gleise woren stunden bis zu 120 Mann en da Kolonn!!

Da für Dag un Joor für Joor stunden se drusse en Wind un Wedder! Dat „Hau-Ruck“ noom kee Eng!

Die Bagger moote vürwäts domed Koll freiwud! Us Koll maate die Klütewichser Brikett un Strom, und at wor ihr Bruut! Wä hät schon an die Kumpels an dr „Hau-Ruck“ Kolonn jedaat wenn er e paar Brikett oppläge dät unett em Stüvje esu richtig mollig wärm wood? Oder wenn er am Schalter knippste un et Leech brannt! Jeder eenzele van dä Fortunese hat do irjentwie de Hand em Spell! Ejal ob e m Abraum, en dr Grub en dr Brikettfabrek oder em Kraffwerk!!

Ene hatte Schlag Minsche wooren se all die Fortunese, jraderaus, se kunnde fass zopacke un hadde trotz allem esu e weesch Häz. Fünf Kinder hat allen Heinens Jooffriedd ze versorge. Dat woor jo net vill für die damolige Verhältnisse. Ett jof vill Familie die hadde 8 – 10 un sujar 15 Kenger.

Gruß jewurde sin se all äver nitt van ungefär woor dä aale Spruch im Umlauf „Ach es ett en Armood bei Schmitz, 7 Kenger un eij Strümpche un keijns well Baarföös jonn!!“

Äver Heinens hadde ene andere Kummer, dä hees Hein!! Ich woor noch ene kleene Panz do stunde Nommedags off zwei besunders nett aajetrokke jung Männer bei Dünnwalds Päuel am Pöötzje. Se woore alle beez schlank hadde en blass Jesecht un feele uns jans besunders do durch opp, dat se sier röhig wore un oss Pute am jäjedeil zo dä andere Pooschte net ärjere däte. Ab un zo jinge die zwei och op e vierdel Stündche bei Dünnwalds Fritz en de Schusterstuv. Äver regelmäßig ging ihr Tour rund öm dat Kluster Bedelem. Die zwei dat wore Heinens Hein und Trautners Pitter, nette jong Männer die dr Dud en sich droge, et heß die han de Schwindsucht! Jäge die Krankheit wor damols noch ke Krock jewaase. Se stonde en dr Blüte des Lebens un doch wusste ihr Eldere jenau dat ihr Dag jezallt wore!!

Ich wor jo noch ze kleen, äver von ossem Traudchen wuß ich wievill Sorg un Leid die Heinens un och die Traudners sich öm ihr ärm Jonge jemaat han.

Laache un kriesche hät net nur bei da Heinens immer sier dich beienanger jestand. Heinens hadde noch ene Jong, Barthel! Dat wo se janz Leve nur dä decke Heine! Oss Pitter wor en dr Kindheit senge beste Fründ. Se han manche Streich zesamme lossjelosse. Eimol, dat wor Ussjangs des Joors 1920 als se en Fortuna datt Kraftwerk II oppbaue däte, wor dat janze Trüppche an dr Baustell ongerwägs öm Schrottanfälle ze stibitze die se bei Jüd Schnoog verkaufe kunde. Dat wor natürlich en wichtige Beschäftigung bei der de Zik sier schnell verjing.

Ier se sich versin hadde do tüt et opp eimol halve drei! „Kengrmr han de Schul verjässe! Wat mache mr nu?“ sät Ramerschovens Köbes. Ja dat wusste die anderen och net. Jedenfalls han se ihr Krömsche jepack uns in querfeld ze Ramerschovens jelaufen, hand ä Krom hinjeschmisse uns in dann endlich koz für drei en dr Schul ajekumme. „Wo kommt denn ihr jetzt her?“ hät dä Lierer Kolf jefroch. Ja vor luter Oppräjung un laufe hadden se janitt draa jedaat wat se dem Kolf saage wudde!

Zum Glöck wore se all su am küme dat dat janit oppfeel wie einer dä angere aaluure dät en dä Hoffnung dat dä jet wüß. Äver nix komm. Endlich säät oss Pitter janz unger küme „Raa.. Raa.. Ra“ ..un do im nix wigger enfeel säät dä decke Heinen „Ramerschovens Firke es talpe jejamge!“ Dat wor et Stichwoot! Nu wuss et einer besser wie dä angere. Janz jenau han se däm Lierer useander jesaatz dat dat Ferkel bis zom Kraftwerk jelaufe wor un wievill Möh se hatte et widder en dr Stall ze krie!

Barthel wor ne topp dr Kopp jefalle. Hä hät och später als Meister en dr Ichendörper Glashött su manch Joor senge Mann jestande.

Ob dr Bedelemerstroß Nr.83, zwei Hüser neffe oss wunde, als ich noch klein wor die aal Grimms! Ich sind ä Aal noch für mer ston, obwohl dat fuffzig Joor her es. Et wor ene kleine Mann dä fass nur en dr Zemmermannstracht erömleef. Em Jeseech hat hä ene mächtige Schneuzer, lustige klein Oijelcher un en ulkige Stubsnaas met jruße Naaslöcher enn die hä alle Oigenblek en neu Ladung Schnupptabak stoppe dät. Opp dr Wess, die met schöne Perlmuttknöppche verziert wor, hing en mächtige lang Uhrkett un seng Bozebeen wore baal esu breed wie lang.

Für oss Pänz wor dä Aal jät janz besonderes. Dä aale Grimm un seng Frau wore de enzige waschechte Bayern en Fortuna! Wenn die zwei de Mul oppdäte dann moote mir oppasse wie enen Scheeßhongk sons verstund me ke Wood! Manchmal sin mr stundenlang bei dä Grimms henger em Hönerstall erömjetrocke bloß öm die aal Oma ens kalle ze hüre!!

Bei su ener Jelejenheit han ich mir für ett janze Leve e Andenke enjehandelt. Dat wor etwa 1927 em Spätherbst do han die Grimms e Ferkel jeschlach. Selbstverständlich dat mir met dr Naas su dich wie möglich drbei wore! Ich stund direkt am Pöötzje un hat ohne et ze wesse dr lenke Rengfinger zwesche dr Dür. Als die aal Oma die Düür zoschlog do jing natürlich e höllich Jebröll loss! Dr. Nääl wo raff!!

Dä neue Nääl es ene Spaltnääl jewoode dä mir hök noch off Ärger määt.

E paar Joor vürher han meng Elder e jewaltig Gedöns met däm aale Grimm jehat un nur dä jode Welle opp bede Segge hät dat Theater beendet. – Wi et dozo kom? –

Ich well et jo jrad verzelle. Wä Fortuna kennt dä weeß jo dat die Hüser immer ze enem Block zesamme jebaut woore. Zwesche dr Ringstroß und r Kentenerstroß stonde opp osse Sek 2 Blocks ze 4 Hüser. Je zwei Hüser hadden en jemeinsam Wäschköch. Wenn die Dür zor Wäschköch ens net avjeschlosse wor, wat off vürkoom, konnt mr en dä andere Keller jon.

Oss Draudsche hat beo dä Kreuzaus Kenger jespillt doe damols direkt zwesche oss un Grimms wonnde. En dä Zek wor et en dr Schul üblich dat die Kenger aajehalde wode „Selverpapier ze sammele. Die Aktion wor irjendwie van dr Kirch orjanisiert un stond omger däm Motto „Helft den armen Heidenkinder“.

Na do kann mr sich jo denke, dat vür dä Pute kee Stöckche Selverpapier secher wor. An däm Momedaag jimg och öm Selverpapier pier. Die Aale wore net drhem un die Pänz han en regelrechte Haussuchung no Selverpapier jemaat.Äver die Ausbeut wor mi als schäbig! Wo süd ärm Ärbeitslück och Selverpapier her kriege? Öm dr Mukefuck wor nix un de Flöns kräte se och en enem Stöckehe Perjamentpapier. Also wuud em Keller wegerjesök.

Et woor selbstverständlich dat die Kenger en ihrem Eifer och drhenger koome dat Grimms ihr Kellerdür opp wor. Die leise Bedenke woode schnell opp de Sek jeräumt, „Nee dat es ken Sünd“ säät Draudche, „Dat es jo für de Heideinder!“

Se han jründlich jesök. Endlich! Onge em aale Köcheschrank do log en janze Meng Selverpapier! Et woren e Stöck opp 10 kleene Päckchen su wie mr sehök für e ¼ Pund Kaffee benötz. Äver Kaffee wor net dren dat hadde die Kenger direkt jemerk denn dat fölte sich esu weech aan. „Lur ens he“ säät ……. „dä Aal hät he Kaffedreck eraus jekipp un am anger Dag 10 Päckche us schönstem Selverpapier en dr Schul affjeliffert! Un kräte jeder e paar schön Hellijebildche dofür. Dat Theater zwei Dag später wor groß. Dat „Sägemehl“ wor dem aale Grimm senge jesammte Vorrat aan Schnupptabak jewese!

Lang han die aal Grimms nemi do jewoont. Ich jläuve se sin jestorve. Ihr bess Stöck han se jedoch en Fortuna jelosse, ihre Enkel –Karl Aschebrenner- dä hück ene jeachte un beliebte Mann ess.

Di eneu Noobeslöck woore „Die Pattens“.

Pattens wore für oss keen Unbekannte mi, die hadde jo schon e paar Joor em Dörp jewonnt. Se hadde direkt neefe dä aale Drexlers jewonnt, bei denne ich jo uss u nenn jing. Domols als se koome hadde se vier Kenger; Ann, Fränz, Hennes un Willemännche. Später koom noch Phillip derzo.

Hä un seij woore e janz orijinell Päärche. Bella woor kugelrund un dobei esu beweglich, med esu jodmötig flinke Äujelcher die esu treumödig lure kunnte dat mr en dr irste Minut jenau wuss wie nett un wie jod die Frau wor. Wie ene Kugelblez wor Bella. Ich han keen Frau mi kenne jeliert die esu hezlich lache kunnt. Bella wor en ze deefs mötterlich Fräuche un dät ihr Lieb an ihr Kinder schenke. Wenn se mett ihrem domolige klennste schmuuse däät dan wor dat esu nett un doch su spaasig dat mr nett wuss süt mr lache oder eifersüchtig wääde.

Ihre Mann woor datt krasse Jejendeil von ihr! Hannes wör ene janz ruhige vill ze stelle Mann. Man konnt fass meine hä wör irjendwie jehemmt un wä en net kenne dät wur jeneigt inn e bitzje für domm ze verkofe. Äver Hannes wor alles andere als domm. Hannes wor sier jod erzoge un hät eijentlich Köster werde südde su wie et senge Bapp en Auellem wor. Woröm dat nix jewoode es wees ich net., jedenfalls es Hannes Sattler jewoode. Ich nemme aan dat hät im äver ooch keine Spaß jemmat en dr Werkstatt es hä bei de Sattler nur esun Art Handlanger jewäse un seng Hauptfunktion wor die als Kalfaktor beim Meister Auel.

Hannes hät nie e Widderwoot jejeffe ejal op hä dr Jaade ömjraafe sütt oder et Klosett liermache. Ich jläuve sujar hä wor am leevste alleen denn wenn hä met angere zesamme wor wut hä doch bloß immer jefopp.

Drheim es Hannes net jrus en Erscheinung getrete Bella hät alles jeschmesse. Die zwei han sich prima verstande, denn Bella hät Hannes su jenomme wie hä woor, un die 5 Kenger, ens staatser wie et angere, han jo beweese dat Hannes doch noch mi kunnt wie Bruut ze Köttele maache! Ich bin furchbar jään bei Pattens jewääse. Bella koom dat jaanet drop aan opp 4 oder 6 Puute en dr Köch eröm leeve. Jeede wurd von däm mütterliche Fluidum erfass un fölte sich wohl.

Ein Winter wood Momedaags jespillt. Mensch ärgere dich nicht, Halma oder 66, alles war erlaup un erwünsch. Bella har immer Zik für ihr Kenger. Dobei hat se äver gewaltige Schneid en dä Truppe do es jarkeiner opp die Idee jekumme ze wiedersprech. Su janz neffebei hät Bella och noch für die janze Pänz opp dr Noobeschaff ömsöns de Hoore jeschegge. Wenn se irjenwo eren komm, joff et immer jett ze laache. Bella kunnt ussdeile un ooch enstecke wenn et öm Spass jing. Einmol hät sich menge Schwoger, dä Drechslers Strubbel, bei Pattens erenjeschleche un hät ene Igel opp …….

Seite(n) fehlen